WEWNĄTRZSZKOLNY  SYSTEM  DORADZTWA ZAWODOWEGO

w  SZKOLE PODSTAWOWEJ
im. Jana Pawła II w MNIOWIE

 

WSDZ jest to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia.

 

Główne obszary działań w ramach WSDZ     

• Poznawanie siebie, zawodów, udzielanie informacji edukacyjnej
  i zawodowej.
• Autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych.
• Analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na rynku pracy.
• Indywidualną pracę z uczniami mającymi problemy z wyborem szkoły
  i zawodu.
• Pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego.
• Konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów.
• Pomoc w  wyborze i  nabywaniu kwalifikacji zawodowych.
• Pomoc w budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego.
• Określenie zgodności predyspozycji uczniów.
• Wskazywanie możliwości  kształcenia w systemie pozaświatowym.
• Poruszanie się na rynku pracy.
• Realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika,
• Przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, z adaptacją do nowych warunków, bezrobocie.

• Rozwijanie postawy i umiejętności przedsiębiorczych poprzez prowadzone warsztaty i koło zainteresowań, przygotowywanie do konkursów z zakresu przedsiębiorczości oraz spotkania
  z przedstawicielami instytucji zewnętrznych w tym wizyty studyjne w zakładach pracy
• Główne założenia WSDZ
• Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami  i nauczycielami.
• Wszystkie klasy 7, 8 Szkoły Podstawowej objęte zostaną warsztatami grupowymi z doradztwa zawodowego.
  Wszystkie klasy 1,2,3,4,5,6 Szkoły Podstawowej w trakcie obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizować będą zadania z obszaru  orientacji zawodowej, natomiast w oddziałach przedszkolnych obejmować będą preorientację zawodową realizowaną przez nauczycieli tych oddziałów.

• Główne obszary działań w ramach WSDZ

 

W ramach pracy z uczniami obejmuje

• Poznawanie siebie, zawodów, udzielanie informacji edukacyjnej
   i zawodowej.
• Autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych.
• Analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na rynku pracy.
• Indywidualną pracę z uczniami mającymi problemy z wyborem szkoły
   i zawodu.
• Pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego.
• Konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów.
• Pomoc w  wyborze i  nabywaniu kwalifikacji zawodowych.
• Pomoc w budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego.
• Określenie zgodności predyspozycji uczniów.
• Wskazywanie możliwości  kształcenia w systemie pozaświatowym.
• Poruszanie się na rynku pracy.
• Realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika.
• Przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, z adaptacją do nowych warunków, bezrobocie.
• Rozwijanie postawy i umiejętności przedsiębiorczych poprzez prowadzone warsztaty i koło zainteresowań, przygotowywanie do konkursów z zakresu przedsiębiorczości oraz spotkania z przedstawicielami instytucji zewnętrznych w tym wizyty studyjne w zakładach pracy.

 

Moduły doradcze w poszczególnych klasach - preorientacja i orientacja zawodowa:

w oddziałach przedszkolnych

• Obejmują preorientację zawodową, „która ma na celu wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień”,
• Zajęcia realizowane są przez nauczycieli danego etapu edukacyjnego na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego, a także podczas wizyt zawodoznawczych.

• w klasach 1,2,3,4,5,6 SP

• Obejmują orientację zawodową, której celem jest „zapoznanie uczniów
  z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.”
• Zajęcia w formie warsztatów, z wykorzystaniem aktywnych form pracy - gry i zabawy z obszaru orientacji zawodowej zgodnie z programem WSDZ prowadzone przez nauczycieli danego etapu edukacyjnego na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego  i dodatkowo wspomagane przez doradcę zawodowego.

Warunki i sposoby realizacji programu w klasach 1,2,3,4,5,6 SP

Podczas zajęć edukacji wczesnoszkolnej

W ramach realizacji podstawy programowej.

• Podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole (spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki zawodoznawcze do przedsiębiorstw, instytucji publicznych, np. biblioteka, gabinet stomatologiczny, piekarnia, Urząd Pocztowy, Urząd Gminy, itp.

 

•  Efektywność realizacji wyznaczonych celów warunkowana jest pozyskaniem do współpracy rodziców uczniów klas I–III szkoły podstawowej. Wsparcie ze strony rodziców –poprzedzone zaznajomieniem ich z ideą i celami orientacji zawodowej –wzmacnia działania szkoły w tym obszarze, a przede wszystkim utrwala kształtowane postawy (w tym kreatywność, przedsiębiorczość
  i innowacyjność).

• Orientacja zawodowa powinna być ukierunkowana na kształtowanie:

• proaktywnych postaw uczniów wobec pracy i edukacji ze zwróceniem uwagi na zasady etyki pracy jako fundamentu aktywności zawodowej;
• sprawczości uczniów, tj. przekonania, że są podmiotami własnych działań i są zdolni do wprowadzania zmian
  w swoim bliższym i dalszym otoczeniu.

W ten sposób program wpisuje się wprost w założenia podstawy programowej dla I etapu edukacyjnego, w tym kształtowanie odpowiedzialności za własne działania oraz postawy przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności.

 

 

 Klasy 4,5,6

Celem orientacji zawodowej w klasach 4-6 jest poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych. Określone w programie cele przewidziane są do realizacji podczas  zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy
z uczniami prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i wychowawców min. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, podczas innych działań doradczych realizowanych w szkole(np. projekty edukacyjne) lub poza nią (np. spotkania z przedstawicielami zawodów, udział w wycieczkach zawodoznawczych w zakładach pracy). Dzięki tym wizytom uczniowie mają możliwość bezpośredniego kontaktu z przedstawicielami zawodów/specjalności, przez co stają się otwarci
i zorientowani na rynek pracy i pracodawców oraz mogą odnieść wymagania danego zawodu do swoich potrzeb i możliwości.

Szczególną uwagę na tym etapie edukacyjnym należy zwrócić na współpracę z rodzicami w zakresie wspomagania ucznia w poznawaniu własnego potencjału
i możliwości oraz kształtowania jego samodzielności i postawy pro aktywnej. Osiągnięcie tego celu jest możliwe dzięki włączaniu rodziców w działania szkoły i angażowanie ich do różnych form działań doradczych, np. organizacji wizyt w zakładach pracy, spotkań z rodzicem opowiadającym o danym zawodzie/ścieżce kariery zawodowej. Zaangażowanie w tego typu działania powinny dawać rodzicom możliwość wykorzystania własnych doświadczeń
i kompetencji zawodowych oraz stwarzać okazję do osobistej satysfakcji.

w klasach 7,8 SP

• Zajęcia w formie grupowych warsztatów integracyjnych z elementami zawodoznawstwa.

• W klasach 8 SP prowadzenie konsultacji indywidualnych oraz zajęć grupowych z uwzględnieniem wyjść do placówek edukacyjnych, uczestniczeniu w forach edukacyjnych-zawodowych, trening konstruowania i planowania własnej kariery edukacyjno-zawodowej, symulacje zakładania własnej firmy – obszar przedsiębiorczości.

 

 

Działalność szkolnego doradcy zawodowego

Cele działania szkolnego doradcy zawodowego :

• Przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru drogi dalszego kształcenia (zawodu) oraz opracowania indywidualnego planu kariery edukacyjnej
   i zawodowej.
• Przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, takich jak: bezrobocie, problemy zdrowotne, adaptacja do nowych warunków pracy i mobilności zawodowej.
• Przygotowanie ucznia do roli pracownika (wolontariusza).
• Wprowadzenie młodszych uczniów w tematykę doradztwa zawodowego
   i kształtowanie ich świadomości edukacyjnej i zawodowej.
• Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci
  w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych.
• Pomoc wychowawcom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach godzin wychowawczych.
• Wspieranie działań szkoły mających na celu optymalny rozwój edukacyjny i zawodowy ucznia.

 

Celem doradztwa zawodowego w klasie 7i 8 szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania ścieżki swojej kariery i trafnego podejmowania decyzji dotyczących wyboru kierunku dalszej nauki przy wsparciu doradcy zawodowego.

Cele ogólne programu:

• poznawanie samego siebie;
• analiza informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy;
• poszerzanie własnych: wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych;
• kształtowanie gotowości do wejścia na rynek pracy;
• rozwijanie umiejętności uczenia się przez całe życie.

 

W programie ujęte zostały również cele szczegółowe w poszczególnych obszarach.

W obszarze POZNANIE WŁASNYCH ZASOBÓW uczeń:

• rozpoznaje swoje zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
• określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych.

 

 

 

W obszarze ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY uczeń:

• wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody;
• wskazuje drogi zdobycia wybranych zawodów;
• uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
• konfrontuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy oraz oczekiwaniami pracodawców.
  
  W obszarze RYNEK EDUKACYJNY i UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE uczeń:

• charakteryzuje strukturę systemu edukacji;
• oferty szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia;
• określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

W obszarze PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU i PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO - ZAWODOWYCH uczeń:

• określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów;
• planuje ścieżkę kariery, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów;
• identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery.

Zgodnie z modułową strukturą programu w każdej klasie są realizowane cele ze wszystkich czterech wskazanych obszarów: Poznawanie własnych zasobów; Świat zawodów
i rynek pracy; Rynek edukacyjny i uczenie sie przez całe życie; Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych. Treści są sukcesywnie pogłębiane/poszerzane w kolejnych latach kształcenia.

Przewidziane w programie działania związane z doradztwem zawodowym są powiązane z treściami kształcenia ogólnego, co umożliwia uczniom dostrzeganie związków pomiędzy tym, czego się uczą, a swoją dalszą edukacją
i karierą zawodową.

Uczniowie podczas zajęć prowadzonych metodami aktywizującymi oraz realizując projekt samodzielnie, konstruują wiedzę, uczą się, jak się uczyć, jak planować i organizować swoją pracę. Sprzyjają one rozbudzaniu wyobraźni uczących się, podwyższają poziom ich aktywności, samodzielnego myślenia
i działania. W trakcie takich zajęć to uczeń planuje, podejmuje działania, decyduje, argumentuje, dokonuje samooceny własnych działań. Uczy się przez doświadczanie, a przeżywanie i współdziałanie w grupie umożliwia mu rozwijanie kompetencji personalnych i społecznych, tym samym przygotowuje do samodzielnego, świadomego podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych.

Działania związane z doradztwem zawodowym będą  realizowane
m.in. z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), co zwiększy atrakcyjność zajęć i jednocześnie usprawni kompetencje kluczowe uczniów. Tym samym stosowane techniki pracy stają się środkiem do realizacji jednego z celów działań związanych
z doradztwem zawodowym i zwiększenia ich efektywności.

Doradztwo zawodowe w klasach 7 i 8  będzie ukierunkowane  na kształtowanie:

• proaktywnych postaw młodzieży wobec pracy i edukacji ze zwróceniem uwagi na zasady etyki pracy jako fundament aktywności zawodowej;
• sprawczości uczniów, tj. przekonania, ze są podmiotami własnych działań i są w pełni zdolni do wprowadzania zmian w swoim bliższym i dalszym otoczeniu.

Działania realizowane w ramach doradztwa zawodowego powinny wspierać eliminowanie stereotypów dotyczących ról społecznych i zawodowych.

Testy, m.in. predyspozycji i zainteresowań zawodowych, będą  pełnić funkcję wspomagającą, a ich wyniki będą  omawiane indywidualnie.

 

Opracowano w oparciu o akty prawne i publikacje przykładowych programów doradztwa zawodowego Ośrodka Rozwoju Edukacji.

Patrycja Ksel – nauczyciel wychowania fizycznego i doradztwa zawodowego

Anna Zynkowska – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej

Ilona Janus – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej